
BIOGRAFIA
Jože Brenčič (lindur më 1950), jurist. Ka studiuar në Fakultetin Juridik të Lubjanës. Jeton dhe krijon në Podlipa, afër Vrhnika, Slloveni. Shkruan poezi dhe prozë dhe merr pjesë në konkurse letrare e festivale poezie në Slloveni, Kroaci, Serbi, Bosnje dhe Hercegovinë, Maqedoni dhe Itali. Për krijimtarinë e tij letrare ka marrë shumë çmime, mirënjohje, diploma dhe dekorata. Në vitin 2022 u nderua me Pllakën e Argjendtë “Ivan Cankar” për arritjet e tij të shumta dhe të qëndrueshme në fushën e kulturës dhe artit. Nga viti 2017 deri më 2020 ka qenë anëtar i përhershëm i jurisë së Konkursit Ndërkombëtar të Poezisë “Mili Dueli”, konkursi më i madh online i poezisë në botë, me traditë dhjetëvjeçare. Për kontributin e tij në këtë projekt ka marrë tre pllaka nderi për punën artistike, sidomos për kritikën letrare, mentorimin dhe mbështetjen e poetëve të rinj, duke ndihmuar zhvillimin e poezisë ballkanike. Poezitë dhe prozat e tij janë botuar në revista dhe gazeta letrare në Slloveni, në vendet e ish-Jugosllavisë, në Indi dhe në vende të tjera të botës. Poezia e tij është përfshirë në më shumë se 100 përmbledhje dhe antologji. Është anëtar nderi i Shoqatës së Shkrimtarëve Serbë në Slloveni (Lubjanë) dhe anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve “Branko Miljković” (Niš). Veprat e tij janë përkthyer në anglisht, italisht, serbisht, maqedonisht dhe arabisht. Ai gjithashtu përkthen nga serbishtja në sllovenisht. Ka përkthyer disa përmbledhje poetike dhe një roman, botuar nga Shtëpia Botuese “Volosov hram”.
Botime:
- The Shards of Optimism, përmbledhje dygjuhëshe poetike, Beograd, 2015
- The Shards of Optimism, përmbledhje poetike, Lulu, North Carolina, SHBA, 2019
- Traces of Shadows, përmbledhje poetike, Lubjanë, 2024
- Mists of Illusion, përmbledhje poetike, Lubjanë, 2024
- Words and Thoughts Across Time, përmbledhje poetike, Lubjanë, 2024
- Illuminated Bridges, përmbledhje dygjuhëshe poetike, Lubjanë, 2025
Përktheu në Shqip Jeton Kelmendi
TË JETOSH
Ndjej sërish aromën e luleve të egra,
sepse tani është koha e fustaneve të lehta verore,
pasioni ende është i kuq,
shpirti i kthjellët harron numrin e viteve.
Çdo ditë takohem me fytyrën time,
rrotulloj unazën e humorit,
me të nuk mund të hap kanaçe,
sepse ajo veç ndërron ngjyrat në spektrin e ylberit.
Idealizimi ka hijeshinë e vet të veçantë,
derisa bëhem i vetëdijshëm për të metat.
Dal në takim me qiellin, pikturoj mbi të zjarr,
dhe me entuziazëm thith ajër të pastër.
Gjithçka në breg ishte e shkurtër,
dhe pyes veten nëse ndodhi ndonjëherë.
Shkela mbi krenarinë time për të mos humbur
diçka që ndoshta s’e pata kurrë dhe s’do ta kem.
Pa lulëzim të harlisur mbi dritare,
pa rreze dielli që ndriçojnë shpirtin,
pa dëshirë e ndjenjë të fortë, s’do ta kem.
Hëna do të zbehej si zjarri në vatër.
KA ENDE KOHË
Më pas, i hodha gjithçkaje një vështrim nga dritarja tjetër,
që të mos dorëzohesha para pamjeve sipërfaqësore.
Vura re sërish se po zvogëlohem:
më pak veshka e mëlçi, humor më pak i gëzuar,
më pak manipulim me çaste, më pak pritje.
Vura re se ti ndërron maska — zymtë e me trishtim,
dhe llafet e kota fshehin të vërtetën.
Gjërat trazojnë gjakun, e njëkohësisht zemra ngrin,
kur thërrimet e hollësisë bien nga tryeza në dysheme,
ti shkel mbi gjurmët e yjeve, të mbështjellë me korrozion.
Mos endu në qoshe të fshehta të hollësive,
mos vizato gënjeshtër në fund të çdo ylberi,
mos nxit fluturat e tua të paqeta
ndërsa unë ngas në fund të hënës,
sepse s’dua të më hedhësh nga sirtari midis balastit.
Mund të të mësoj të fluturosh dhe të përkulësh shelgun,
që era të mos të marrë ëndrrat.
I trazova fluturat e tua të përgjumura,
pata nderin të pi mjaltin nga lulet e reja.
Ti ecën ngadalë e me kujdes, rruga të duket e rrezikshme.
Kur u largova, pashë gjithçka në pasqyrën e pasme
dhe për asgjë s’u ankova — në një shpërthim kthjellësie
e dija se pemët e duan erën: kur mbijnë,
në verë kur gjethet vezullojnë në kurorë, ndaj u nxitova
para se të vishej me të kuqe e të mbetej lakuriq në dimër.
TANI ËSHTË ÇASTI I DUHUR
Miliona vjet digjen midis nesh,
miliona vjet në të cilat specie janë zhdukur
dhe janë rilindur në të njëjtin vend të nautilusit,
ku u radhitën ditët me lagështi dhe netët me shi,
periudhat e thata dhe diellët e nxehtë që deti gati ziente.
Fara u mboll, u pjek më herët,
para se çelëzat të gjendeshin në dritën blu të thellësisë,
ku vetë-mjaftueshmëria nuk lejonte bashkimin
mbi kratere ende aktive.
Vetëm rastësia vendosi që të mos jemi njerëzit e hershëm,
Kleopatra dhe Çezari, Maria dhe Pier Kiri,
Tristani dhe Izolda, të magjepsur nga tingujt e harpës,
aty ku luajnë erërat e detit;
Orfeu dhe Euridika, Romeo dhe Zhulieta,
dy guaska të humbura njëlloj, të zëna në një çast.
Në të, vdekatarët numërojnë vitet e tyre,
mundësitë e humbura, çastet e lumtura që
vetëm ndonjëherë kanë kuptim.
Orfeu këndonte për këtë deri në fundin e tij të hidhur.
E megjithatë çasti është, e sheh, vetëm çast:
shëtitje apo verbëri apo njollë
në lente, përmes së cilës shohim të njëjtën gjë dhe afërsinë,
në një çast tjetër të ndryshëm, që na lidh e na tërheq,
na ndan e na refuzon, bie si borë nga qielli,
ku ne jemi fjollat më të vogla të një reje të panjohur.
Për miliona vjet, e megjithatë duket se pikërisht tani është çasti
për të kapërcyer shtypjen e thellësisë.
XHELOZIA
Një mbrëmje të ftova
në teatrin e qytetit,
sepse e di që për ty ka shumë rëndësi,
ulemi në heshtje duke parë aktorët.
Ti e do shfaqjen,
unë nuk i kushtoj vëmendje
asaj që ndodh në skenë,
por ndjek shprehjet në fytyrën tënde.
Mban në duar dhuratën që të dhashë,
përmbledhjen e poetit të njohur,
para të gjithëve të pëshpëris
se unë e dua pranverën.
Gënjejnë kur thonë se kjo nuk ka vend në kohën tonë,
se zogjtë e mi kanë fluturuar prej kohësh
dhe se rrahjet e krahëve nuk më shkojnë për shtat
kur porosis verë në ndonjë qoshe të errët bari.
Nuk do të kishte xixëllonja pa errësirë,
nuk ik në ëndrra dhe as ti nuk ëndërron,
pyetjet kanë trazuar shtratin
dhe vetëm një grusht përgjigjesh kthehen prapa.
Nuk i lejoj kujtdo të afrohet,
që ndjenjat e mia të mos ftohen,
e di sa e vështirë është t’i shërosh sërish
kur lodhja ua ka shtrydhur gjithë mirësinë.
NË PLUHURIN E PËRJETËSISË
Në netët e qeta, diku në horizont,
vallëzon pluhuri i përjetësisë, i pakapshëm dhe i lirë.
Ai noton në qiellin me yje, ndriçuar nga drita e tyre,
si një depo e sekreteve të kujtesës së amshuar.
Pluhuri i përjetësisë mban brenda kohën,
historitë e së kaluarës dhe ëndrrat e së ardhmes,
aty pasqyrohen të gjitha hapat e mi,
në të jehon çdo psherëtimë e fshehtë.
Janë ruajtur të gjitha mendimet e pathëna,
dëshirat, mundësitë e humbura,
idetë e parealizuara dhe ëndrrat me sy hapur.
Me të gjitha këto, ti ndërthuresh në grimcën e atomit.
Jam një udhëtar pa kohë, që udhëton përmes kohës,
i padukshëm, por i pranishëm kudo.
Në të lind dhe vdes çdo e vërtetë,
këtu pasqyrohen dhe strehohen frikërat e mia.
Në pluhurin gri që mbetet, ruhen të gjitha historitë,
në kanavacën e qiellit janë pikturuar të gjitha ngjyrat.
Kur grimca e fundit e pluhurit bie mbi tokë,
vetëm përjetësia mbetet, e heshtur dhe e pafundme.