Author: iwabogdani

Poezi nga Xhemil Bytyçi

Posted on June 15, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

  1. OLIMPI DARDAN


Hëna e zbehtë mbi Lyboten
më erdhi në ëndërr,
si një kujtim i largët
në shikimin e natës.
Edhe unë, i përhumbur në kureshtje
isha po aq i zbehtë,
si drita e hënës atë natë.
U nisa në udhëtim të natës
të ndjek rrugën e hënës,
e nesër t’i afrohem Olimpit Dardan
të shoh diellin nga maja e lartë.
Gjaku më vloi nën lëkurë,
rridhte i lodhur në damarët e heshtur,
si një lumë i fshehtë në mesnatë.
Koha, e vrazhdë dhe e ftohtë,
si pasqyrë akulli në mal,
ndriçonte mbi Lybeten,
ku dimri gjithnjë vjen me vonë.
Ecja buzë lumit të tharë,
sytë e pastër kërkonin ujin,
që rridhte i kristaltë
si lot i qetë mbi shkëmb.
Nuk e fajësoja veten pse u nisa,
ishte kureshtja që më thërriste,
një zë i lashtë në brendësi
që më shtynte drejt majave,
aty ku dëbora dhe akulli
ruanin heshtjen e shekujve,
mbi Lybeten, atje ku Zotët Dardanë
në tempuj kishin qëndruar.
Kalova vargmalet e Sharrit,
mbërrita te kurora e kepave,
aty gjeta gjurmët e Olimpit Dardan,
kur dikur ndriçonin hyjninë tonë.
Këtu ku legjendat nuk shuhen,
thonë se ende qëndron porta e ferrit
dhe zjarri i lashtë ende gufon,
ku dikur banuan Zotët e Olimpit Dardan.
Flaka e kujtesës

2. SHTIGJEVE TË KOHËS SONË


Pasioni gri i kohës sonë duket i shqetësuar
kotësisht në vorbullën tonë ka depërtuar
në jetën tonë pa asnjë pastërti shpirti.
Njerëzit kanë nevojë një strehë ta gjejnë,
çdo shpirt të futet në vorbullën e vet.
Jetojmë të ngjeshur e të trazuar
me shpirt që pret të ardhme të lartë,
se vetmitë na qëndrojnë me shpirtra të ngatërruar
si para dallgëve madhështore të deteve të huaja.
Para strehës shpirtra të heshtur qëndrojnë
drejt e të patundur, radhën duke pritur,
për ta përgjuar rendin për jetë të denjë,
brenda çdo turbulence me erën e sotme
në vorbullën e kohës së natës së veçantë.
Shpirtrat e lodhur e të shqetësuar janë
nga breznitë e tyre të mëparshëm të trazuar
qëndrojnë drejt përballë rrymave me erë,
si kundërpeshë e lumturisë së rëndësishme
përpara miliona shpirtrave bosh e të lodhur.
I vëzhgojmë dallgët mjerane të vorbullave tona,
të përmbajtura nga ajo pak jetë e bukur,
me të vërtetë se prisnim litarin e ndërthurur
nga koha dhe qetësisht presim çastin tonë
në këtë kohë tejet rrëmbyese.
Brezat e rinj i përcjellin pasardhësit e tyre,
që në çast të kalojnë në një verë të gjatë e ngrohtë,
kur njerëzit përpiqen vetes litar t’i vendosin
rreth qafës; ndoshta janë në somnambul,
sepse qetësisht shtrëngojnë jetën, jo vdekjen.
Lakun e kohës duhet ta hedhim jashtë së ardhmes
që të mos ta presin jetën kot e bosh në vetëdije,
që litarin të mos ua tërheqim edhe tepër përgjatë
shtigjeve tona të shkatërruara
derisa të na vjen çasti i përjetësisë
në momentet e jetës së kohës sonë të brishtë.

3. HESHTJA E DIELLIT


Në kohë të pakohësisë
ndryshojnë ngjyrat,
ndryshon imazhi,
ndryshojnë qasjet,
populli mbetet i heshtur,
ndërsa dielli hesht në largësi.
Dikur dielli nuk ndërhynte,
as nuk pasqyronte jetën për ta ripërtërirë
vetëm vëzhgonte në heshtje
duke ndriçuar pa u përzier,
por sot qasjet e tij janë të paqarta,
ndihma e tij një iluzion i largët.
Koha i ushqen shekujt e shkuar,
po qëndrimet sot ku janë?
Dhembjet vazhdojnë të lajmërohen,
ditët luajnë me vetveten,
fshehur pas mistereve boshe,
duke rendur drejt humnerave të gjithësisë.
Ne kurrë nuk ishim gati
t’u përgjigjeshim kohërave në kohën e tyre,
të pranonim realitetin siç është.
As sot nuk jemi të gatshëm
ta pranojmë mileniumin e tretë
si një fillim të ri, një ndryshim të pashmangshëm.
Vështirë e pranojmë konceptin e kohës,
ndërsa ne dhe të tjerët dyshojmë,
pa guxuar të bindim veten,
duke shpresuar në befasinë e së nesërmes,
por natyra nuk pranon justifikime
ligjet e saj nuk ndryshojnë sipas vullnetit tonë.
Sot kuptojmë heshtjen e diellit,
ndërsa ai na ka mohuar shpresën,
dikur besonim në fuqinë e tij
që do të shuante mosmarrëveshjet,
që do të ndriçonte rrugët e errëta,
por heshtja e tij tani është një realitet i ri.
Është i njëjti diell që dikur e njihnim,
por kurrë nuk e kuptuam plotësisht
në heshtje, ai fsheh një ego të pashprehur,
ndërsa ne kërkojmë rikthimin e dritës.
Me çdo kusht duam të rikthejmë hijet e shpresës
në një kohë të butë dhe të përkohshme.
Dielli mbetet i heshtur, i zhytur në gjithësinë e tij,
ndoshta duke pritur një ndryshim,
ndoshta duke përgatitur një tjetër stuhi,
kur flakët e tij të përthara do të ringjallen
e kur të rikthehen stuhitë,
atëherë edhe shirat diellorë do të zbresin.
Ne gjithnjë e kemi vëzhguar diellin,
edhe atëherë kur heshtte,
edhe kur zjarret e tij shuheshin
po sot, ai mbetet inert, i pashqetësuar,
duke heshtur në këtë kohë të pazakontë,
ndoshta për të ruajtur ngjyrën e së ardhmes.
Ne kërkojmë të zbërthejmë të shkuarën,
të gjejmë gjurmët e humbura në rërë,
por shtrëngatat tashmë i kanë shlyer,
ndoshta mund t’i rikthejmë,
ndoshta me një stuhi tjetër,
me një valë të fuqishme nga dielli i heshtur.
Etja shekullore për dritën e tij vazhdon,
heshtja e diellit një ditë do të thyhet,
me gjasë ai do të ndryshojë qasjen e tij,
do të na ndihmojë si dikur,
por kur?
Sot, nesër apo ndoshta… kurrë!

4. HESHTJA E GURËVE


Vegimet e jetës u ngërthyen
dita-ditës shndërrohen në kujtime
në çastet e heshtura të së vërtetës.
Nuk e dinim me siguri
nga cilat erëra vinin hijet,
nga cilat anë përplaseshin
stuhitë e kohës së papërcaktuar…
Nuk e dinim as nga buronin
shushurimat e padukshme të fatit.
Ne ecim, kërkojmë,
duke ndjekur rrugë që na shpijnë
drejt në plato qëndrese,
aty ku shpirti më në fund qetësohet.
Por fillimi qe i vështirë,
një gur mbi një tjetër,
hedhur në rrjedhat e kohës
dhe vegimet nuk pushojnë së lëvizuri.
Koha nuk ndalet,
çastet e prera na çelin sytë;
para se të arrijmë, para kohe,
tek e vërteta e kësaj bote.
Shkrimet duken të gdhendura
në vetëtima të errëta vegimesh,
me dëshira të pathëna
që sytë tanë duan t’i prekin.
Por gjithçka vrapon,
si një ikje drejt asgjësë
dhe qëndresa është përpjekja
për të mos u shuar në harresë.
Liria kurrë nuk dhurohet lehtë,
ajo është gjithnjë një horizont,
që sapo afrohemi,
sërish largohet…
E megjithatë, diçka ka mbërritur,
në këtë kohë të papërcaktuar,
ku të vdekurve u imponohet vdekja
edhe pasi kanë vdekur.
Gurët lëvizin në heshtje,
ndërsa fantazmat njerëzore
nuk mund të kapërcejnë
kufijtë e ndërgjegjes së tyre.
Heshtja e gurëve ende vazhdon…

5. DASHURIA NË GJAKIM


Para se të lidhet çifti me unazë,
në gishta të ndërthurur
arrin qëllimi përmbajtësor
për jetë të bashkuar.
Edhe kur tentonin të çlodheshin
nga përjetimet e pranishme
në mendime të ndërlidhura
fillet funksionale mes tyre ishin.
Muzat e shpirtëzuara
përçonin mesazhe të lumtura
edhe kur azil shpirtrat kërkonin
për jetë transcendendentale,
dashuria u mbetej në gjakim.

6. DRITAT E NGJYRAVE


Dritat e ngjyerave lehtë përhapen
si rrezet e diellit në agim,
kudo që prekin jetën zgjojnë,
bota pikturohet me brushë arti.
Me ngjyrë të kuqe, dritë zjarri
në çdo pikë vë shenjë dashurie,
dielli flakëron perëndimit
në zemër zgjon emocione.
E verdha, me dritën e arit
shpreh ngrohtësi pa dallim
si në fusha të arta me lule,
kur pranvera shpërthen zjarrin.
E kaltra e qiellit është e pafund,
na jep qetësi e paqe të bukur
me dritën e detit që ndriçon pafundësisht
tregon rrugën e ëndrrave të largëta.
E gjelbra qëndron përballë erërave të forta
zgjon shpresë dhe rilindje në zemër,
natyra përsëri në pranverë ngrihet
me ngjyra të freskëta kur pikturon.
Portokallia është ngjyra e agimit
kur dielli zgjohet plot energji,
me rrezet e tij përshëndet ditën
duke sjellë premtime dhe ëndrra të reja.
Ngjyrat janë drita të shpirtit
që në çdo kënd hije historie ndriçojnë,
kur dielli me rreze shpërthen,
me premtime drite shkëlqen
në poezi, ngjyrat kurrë nuk ndalen.

7. BEKIM NGA VETVETJA


Udhërrëfyesit i drejtohem rrugën të ma tregojë,
ku bekimi rrjedh nga brendia e devocionit
ta shndërroj në prani të ndritshme për jetë,
që mëshira e pathënë nga zemra e copëtuar
me nxitje të shkallëzojë në humanitet.
Bekim i plotë kërkoj i pathyeshëm të bëhet
të futet në sirtar aty ku shpresat banojnë
pranë kopshtit me lule të shpirtit vetjak
të qelin e mendime porsi lule fisnike
në zemër çdo petal të ketë mëshirë e premtime
për dashurinë me dëshmi të përjetshme.
Në brendinë e thellësisë së heshtjes
shpresat e lumtura jetojnë në kultin e vet
me krah shpirti lirshëm fluturojnë
për të arritur devocion me dritë hyjnie,
të futen në brendi sirtari ku bekimet gjenden
kërkojnë thelb bekimi para se drita të shuhet.
Çdo lutje të përsëritur i Shenjti e bënë art,
bekimet e mia të nxitura duke i lidhur ngushtë
që me zemër e shpirt njerëzimit t’ia dhurojë.
Me rrahje zemre jehonat trumbetojn
me mirënjohje të bekimit tim hyjnor
në çaste të vetmisë mizore nga njerëzit
lirshëm tek mirësitë kërkojnë mirëseardhje
në mesin e begatshëm të shpirtrave hyjnorë.
Udhëtimi i ndërthurur me mallëngjim
prezencë gëzimi premton për jetë,
me ndjenjë shpirti të bashkëngjitet,
me zell të futet aty ku bekimi dhurohet.
Nga errësira kur gjendet dritare sigurie
me qëndrim liria qaset, përqafon dashurinë.
Lidhja hyjnore thellësisht lidh shpirtin
me devocion zemre që është prezent,
si himn i përjetshëm i dashurisë
bekimin e thotë me mall pranë të dashurave
me hire të detytuara nga vetvetja.

Xhemil Bytyçi  , 14.06.2025

Poezi nga Anton Marku

Posted on June 9, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Cikël me poezi nga Anton Marku, 09.06.2025

nën bar

së pari zbritën

ëndrrat e tij

pastaj ai

 

 

NGJYRA E FATIT

 

Në luftën e fundit

as nuk më vranë

as nuk i vrava

Plumbat qorr

nuk kanë sy

Trupi im

ende nuk ishte gati

për tu derdhur në bronz

As për këngë rapsodësh

nuk kishte lindur

Kur vdekja

t’i hyjë jetës në shtrat

qëllofsha aty

Në shtratin tjetër.

 

 

FIONGU I ZI

 

Një e vejë barkfryrë

u zhvesh deri në gjysmë të trupit

e u lut

për gjysmën tjetër

Gjithë natën e end

pa e ditur

se pse kishte dalë nga shtëpia

Askush nuk e përfilli

atë hije lëkurdjegur

derisa nuk iu shua hukama

lutjes

Nuk e dinte

se sa herë duhet të këndonte gjeli

para se të mohohet

ai që ende

nuk i kishte rënë brisk fytyrës

Jeta

asnjë fundi

nuk i vë pikë

Veç syve

iu ndërron ngjyrë.

 

 

PEZULL

 

Nga majat e degëve të jetës zbriti

me njërën dorë shkokloi vitet

Në përkohshmërinë e tij

i kishte ndodhur shpesh

të mbathte këpucët e gabuara

Kur ecja u ndal

e gjurmët nuk po e ndiqnin më

vetja iu duk

si një duhanpirës

që tymos cigaren e fundit

të mbetur në tavolinë

I duhej të bënte

vetëm edhe një hap

aq të madh

sa nuk bëhej këmbë

Nën bar

së pari zbritën

ëndrrat e tij

Pastaj ai.

URATA

Në det do i gjej

të gjithë lumenjtë

e ëndrrave të mia

Me këmbët e groposura në kripë

me ujin e tyre shpërlaj fytyrën

tash e sa vite

Në trup ruaj jetën

kohën e zbrazë në gotë

Një ditë

gjithçka do të derdhet në qiell

Deri atëherë

le të mos vdesim.

PËRTEJ

 

Kur atdheut

t’i rriten thonjtë

rapsodët ia thonë këngëve të moçme

Varrmihësit përvjelin mëngët

e luten

të mos bjerë shi

Vashat shkulin flokët

për djemtë

që nuk arritën të bëhen burra

Diku në qiell

është një tokë

që na pret

t’i shkojmë si njerëz

Jo si dhe.

Poezi nga Bedri Zyberaj

Posted on May 22, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Bedri Zyberaj ka lindur më 6 maj të vitit 1963 në Drenofc të Rahavecit. Shkollimin fillor e kreu në vendlindje, ndërsa të mesmin në Rahovec. Studimet universitare i ka mbaruar më 1988 në Prishtinë, në degën Letërsi dhe Gjuhë Shqipe të Fakultetit Filozofik të Universitetit të Prishtinës, ku ka kryer dhe studimet pasuniversitare. Në vitin 2003 ka mbrojtur temën e magjistraturës me titull ,,Fenomeni i luftës në veprat Për kë bie Kambana e Ernest Heminguejt dhe Hasta la vista e Petro Markos”. Edhe pse studimet i kishte mbaruar me nota të larta, për shkak të diferencimit të atëhershëm ideopolitik që e kishin vlerësuar se, gjoja, ishte i ngarkuar me nacionalizëm, për pesë vjet ka qenë i pa punë. Më 1993 ka filluar të punojë arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqipe në Shkollën Fillore ,,Vëllezërit Frashëri” në vendlindje. Gjatë kohës së luftës ka qenë pjesëtar dhe epror i UÇK-së. Prej vitit 1999 deri më 2004 ka qenë epror i lartë i Trupave të Mbrojtjes të Kosovës (TMK). Një kohë prej pesë vjetësh ka qenë këshilltar për medie dhe Marrëdhënie me Publikun në Postë-Telekomin e Kosovës. Në vitin 2014, për një periudhë të shkurtër, ka qenë drejtor i Bibliotekës Kombëtare të Kosovës ,,Pjetër Bogdani” në Prishtinë. Që nga viti 2017 është profesor i angazhuar për ligjërimin e lëndës Kulturë gjuhe në Fakultetin e Shkencave sociale të Kolegjit AAB. Ka qenë Kryeshef ekzekutiv i Agjencisë Shtetërore të Arkivave së Kosovës. Përveç këtyre detyrave dhe studimeve, Bedri Zyberaj është marrë dhe vazhdon të merret me shkrime kritike, recensione, studime në fushën e kulturës dhe letërsisë shqiptare, me shkrime publicistike dhe krijime letrare. Ka marrë pjesë në tryeza dhe konferenca shkencore brenda dhe jashtë Kosovës, ku ka paraqitur kumtesa dhe studime për probleme të ndryshme të letërsisë dhe kulturës shqiptare. Në vitin 1998 ka botuar librin me poezi ,,Dromca vitesh”, ndërsa në vitin 2013 librin me studime ,,Në gjurmë të arketipeve”. Libri i tij i tretë, me titull ,,Vdekje më të mirë nuk dua”, është botuar më 2018 nga N. Sh ,,Armagedoni”. Në vitin 2024 ka botuar përmbledhjen me poezi të zgjedhura ,,Vetëm me vetminë” në dy gjuhë: shqip-greqisht. Poezitë e kësaj poërmbledhjeje, në greqisht, i ka përkthyer poeti dhe përkthyesi – Iliaz Bobaj. Studimet dhe krijimet e tij janë përkthyer dhe botuar në gjuhë të ndryshme, si në: anglisht, rumanisht, turqisht, në gjuhën arabe etj. Së bashku me familjen jeton në Prishtinë.

NËNA

Çdo ditë

Në orë të ndryshme

Të gjithë dalim nga banesa

Kush më herët e kush pak më vonë

Dy a tre nisen për punë

vrap

Dy a tre për çerdhe më ngadalë

Dy a tre të tjerë për ta takuar ndonjë mik a shok në ndonjë lokal

për ta mbytur bashkërisht mërzinë e përditshme të jetës në kryeqytet

me ndonjë shishe birrë Peje a me gotë vere të Rahavecit

qoftë edhe me tym cigareje slims

Vetëm nëna ngelet brenda

Jeton me kujtimet e jetës me babanë tim që nuk është më

Ngrohet me shqetësimet tona që kurrë nuk i pushuan

Nganjëherë më duket se dikush rri aty brenda

Bisedon me të

Për vete

Për ne

Për të tjerët

Vetëm me vetminë i qan hallet

Nëna e djegur

Nga zjarri i dëshirave më të mira

E kërrusur

Nga pesha e mendimeve të kobshme për mua

Nëna

Armikja ime e dashur.

DIÇKA SI NË ËNDËRR

 

Tehu i dëshpërimit ka rënë në mishin e  uzdajës

Ashtin e shpirtit shpon

Balonat e besimit

Kalorësit e lirisë po i therin si të ishin qengja

Zogjtë e shpresës

Pa pupla kanë mbetur

Plagët e zgjebosura mëkojnë me kokrrat e kohës

Dielli ftohtësisht nxeh

Dimri

Me vapën e vet

Vret

 

ZOTYNË

Zotynë

Sa të fortë ishim kur shkruanim në gurë

Sa anemikë jemi nën dritat e neoneve

Sa me besë ishim kur patëm shpata në dorë

Sa vëllavrasës u bëmë në udhën e shkronjave

Sa mirë shihnim nga majat e maleve

Sa të verbër jemi pranë llambadarëve

Zotynë

Sa madhështorë qemë kur ishim pak

Sa të vegjël u bëmë kur u bëmë shumë

ANTIJETË

 

Bulëzat e mallit bulëzojnë nga fundbota e shpirtit tim

Krehri i kohës kreh lulet e ditëve të ikura

Në majëbjeshkë guri i Sizifit ka lëshuar rrënjë

S’ka kush e shtyn tatëpjetë

Pemës së diturisë i janë kalbur frytet

Eva edhe po të dojë nuk i ha dot

Këtej e tutje

Adami do të dergjet në Parajsë

S’ka zot që do të kujtohet për të

Vdekja nga vetmia e lumtur do t’i vijë

NËN HIJEN E ZHGËNJIMIT

I kërrusur nga pesha e dinjitetit

Ripërtyp kujtimet e të shkuarës

Kur shpresën kishim ushqim

Tani

Koha kërkon të përkulem

S’e bëj dot

Jo që nuk dua

Por jam asht i pjekur

Harlisem nën hijen e zhgënjimit

SHPËRFYTYRIM

Zemërimit i rrah zemra

Zambakë të marrëzisë kanë hapur petalet

Faqja e zezë doli në sheshnajë pa u skuqur aspak nga e zeza e vet

Zoti ka dhënë shpirt ka kohë

Minjtë e gjirizeve po mbajnë rendin

Tani

Shpërfytyrimi ka pllakosur çdo gjë

Identitet

Askund

Në këtë pus pa fund

JAM

Për t’gjallët

Jam i vdekur

Për të vdekurit

I gjallë jam

 

PËR VISARIN, NË DRITËN QË S’FIKET (Për mikun tim Visar Zhiti) nga Jeton Kelmendi

Posted on May 18, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Luan Topçiu, Jeton Kelmendi, Visar Zhiti dhe Eda Agaj Zhiti në Craiova 2023

PËR VISAR, NË DRITËN QË S’FIKET
(Për mikun tim Visar Zhiti)

Në fillim ishte Heshtja —
ajo që Zoti e mbante para se të fliste.
Dhe kur Ai foli,
zëri yt, Visar, ishte tashmë në fjalët e Tij,
si një dritë që e mësoi terrin
të mos ketë frikë nga vetvetja.

Ti nuk u zgjodhe për të vuajtur,
por u bëre dëshmi —
se kur njeriu bie në humnerë,
shpirti ka krahë që i mësohen fluturimit.

Në errësirën e qelisë,
poezia jote s’qe më thjesht art,
por një lutje që nuk kërkonte përgjigje,
sepse vetë dhimbja ishte përgjigjja,
dhe përgjigjja u bë fuqi.

Ti ke pirë ujin e hidhur të atdheut,
e ne bashkë ajrosemi nga ajo letërsi
që të jep etje, jo ngopje,
nga ajo gjuhë që e shndërron dhimbjen në flakë
dhe e lë shpirtin të ndritë edhe kur s’ka më dritë.

Dhe kur Atjoni u largua,
e mora vesh që qielli s’e pret gjithmonë kohën —
ndonjëherë e merr tokën herët.
Ai shkoi, si engjëll që s’kishte frikë prej asaj
që ne s’e dimë.
Ti e çove lulen tek varri i dritës,
dhe mbi varr vure librin,
sepse zemra jote ka mësuar të mbajë
edhe të papërballueshmen.

Çfarë është një baba, përveç një Zoti i vogël
që nuk ka fuqi ta ndalë përjetësinë?
Por ti, o mik i rrallë,
e munde vdekjen me fjalë,
ashtu siç e mundet dhunën me heshtje
dhe burgun me shpirt.

Pse vuajmë? — e kam pyetur veten
në dritën tënde që s’fiket.
Sepse dhimbja është mënyra e Zotit
për të na thënë se ekzistojmë.
Sepse fjala që s’të shëron,
është ajo që të shpëton.

Dhe kur të shoh,
ndiej se ka ende profetë pa emra,
dëshmitarë që nuk kërkojnë lavdi,
po ndajnë bukën e fjalës me të uriturit e së vërtetës.

Ti nuk e shkruajte vetëm jetën tënde, Visar,
por e përjetësove me çdo varg —
një testament i njerëzimit,
që qetëson të gjallët
dhe flet me të shkuarit.

Atjoni tani është në parajsë,
aty ku fjalët nuk kanë nevojë të shkruhen,
por ndizen si yje që vetëm poetët i kuptojnë.
Ti e di: dashuria s’mbaron me vdekjen,
ajo e gjen rrugën prapë,
nga zemra jote te qielli,
si një psalm që s’e ndal as koha.

Prishtinë me 17 maj 2025

ENDËRRAT NUK KANË BIOGRAFI – Jeton Kelmendi

Posted on May 17, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

ENDËRRAT NUK KANË BIOGRAFI

Endërrat nuk kanë biografi,
nuk thonë se lindi këtu,
as në atë vend të largët,
nuk mbajnë as fjalë për shkolla,
për punë, për mësues
që u mësojnë rrugët e jetës.
Endërrat janë të vetmet
që lëvizin pa kurfarë dokumente,
si hije që s’dijnë të kërkojnë leje
nga drita që i sheh,
përse janë këtu,
apo përse janë atje.

Në çastin e ngrirë, ato na kapin,
në një botë pa rregulla,
pa kufij, pa norma,
pa asnjë shenjë që tregon
ku janë fillimet dhe ku janë fundet.
Na shtrijnë para syve
gjërat e pamundura,
duke na thënë që,
nëse guxojmë, mund t’i prekim,
ndërsa kur zbulojmë se janë aty,
të pashpjegueshme, të mëdha,
ato shuhen në heshtje,
si shpresat që humbasin përpara
se të lindin.

Endërrat, me fuqinë e tyre,
nuk kërkojnë ta dijmë
se ku janë formuar,
se kush i ka lënë të frymojnë
në ajrin e mendjes.
Na japin liri
dhe ne, shpesh të verbuar
nga shenjat e tyre të pazbuluara,
u besojmë,
si një fëmijë që i beson
një loje të panjohur.

Por a na besojnë ato ne?
A i ndjejnë ato
pasiguritë tona?
A ndjekin ato rrugët tona,
apo, si dëshira të egra,
fluturojnë mbi ne,
dhe shohin si krijesa që i bëjmë
me hapat e ëndrrave tona?

Ne jetojmë në kërkim të asaj
që nuk mund të kapim,
por ne shkojmë përpara,
duke kërkuar dhe humbur
si zogj që ndjekin një horizont
që asnjëherë nuk arrin.

Në një kohë të tillë,
me gjithçka që bëjmë e kërkojmë,
ëndërrat mbeten të paprekshme,
si një shpërthim që s’ka kohë
për të na shpjeguar.
Ato janë, thjesht,
liria që nuk mund të preket,
e papërshkrueshme,
e pafundme dhe e gjitha
në atë çast të vetëm,
kur, ndoshta,
ne s’jemi asgjë më shumë
se një mendim
që vdes
në hapësirën
e përjetshme të natës.

Paris me 29 dhjetor 2024

Poezi nga Tim Tomilnson

Posted on May 6, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Natën, Pas Këngëve të Kënaqësisë

Natën, pas këngëve që na zgjojnë,
ne dëgjojmë

atë
të bëjë ecjen
në kuzhinë,

dëgjojmë
këmbët e tij të mbytur
duke përplasur dyshemenë prej druri, dëgjojmë

atë të mallkojë me fjalë të pashëm
për qilimin,
pjesa e tij

përherë e kthyer, dëgjojmë atë
të bëjë

heshtje

në linoleum
në dyshemenë e kuzhinës.

Ka kaq shumë gjëra të fshehura

nga nëna jonë,

në dollapë
pas kanaçeve dhe kutive.

Ka kaq shumë që ai do.

Mallomars, Zoti Chips,
Hostess Twinkies.

Dëgjojmë atë
duke kërkuar,

kërkuar,

kanaçet që të tingëllojnë,
kutitë që hapen,
dhe duar e tij,

duar të trasha
të mbyllura
duke çarë

letrën e dylli
dhe paketimet plastike.

Dëgjojmë
frigoritërin që thith
hapur

ndiejmë
dritën e tij përmes çarjeve
të dyerve të dhomës sonë.

Kur ai qëndron
në atë dritë të ftohtë,
kur ai derdh kartonin e qumështit,
kur ai shuar
zjarri

në fytin e tij,
a mendon ai, si ne
e bëjmë,

çfarë e bëri atë të bërtasë,
edhe një herë,
këtë herë,

emrin e nënës së tij?

Përgatitu për të fjetur

Përgatitur për të fjetur
mendoj për netët
kur babai im do të bashkohej me mua
në shtrat

sa i pafajshëm dukej—
dy qentë duke marrë ngrohtësi nga njëri-tjetri—
dhe sa e papërshtatshme do të dukej
tani

dhe mendoj pse ai nuk mundi
të merrte ngrohtësi nga nëna ime,
kur natyrisht
kush mund ta bënte?

Njerëzit pyesin

Njerëzit pyesin
pse nuk kam
një djalë.

Përgjigja
është e thjeshtë:
Isha unë.

LSD
(pas George Harrison)

Para,
isha plotësisht i paditur.

Pas,
e dija që isha plotësisht i paditur.

Dija,
ideja e Zotit—thjesht e gjithë fjala, Zoti
përvoja e fëmijërisë
duke shkuar në kishë të dielën

Ndërsa
në një shkëndijë
fjalët
fjalitë në livadh
paragrafët në pemë,
energia në mes të gjithçkaje.

Asnjë pyetje
Asnjë përgjigje
një realizim.

Thjesht

e vërteta absolute;
një dritë
që krijimi është
suprem
Mos më pyesni pse

qesh

Për mikun më të mirë të vajzës në kostumin e z. Peanut, Halloween, 1986

Faleminderit që pranuat të vini me mua
në dhomën e burrave të Original
Ray’s në 82nd & Columbus
ndërsa byreku që porositëm me ullinj,
djathë shtesë dhe ançovish u pjek
në furrën e pjatës. Dhe faleminderit
për hapjen e bluzës tuaj kur ju kërkova
dhe për puthjen kaq pasionante si
kurrë më parë kur ngrita m***n tuaj në
lavamanin e ndyrë dhe ngrita fundin e shkollës
mbi belin tuaj dhe—o Zot, unë
po shoh yje këtu vetëm duke kujtuar mënyrën
si këpuca juaj e kuajve mbështetej në një kova
mbushur me ujë të ndotur që mbante erë
me dezinfektues dhe si erërat
që krijuam së bashku në këtë llumin e kanalizimeve
rrotullonin një erë të dhjefshme të dhomës me
breshka që ngjiteshin mbi grafitit mizogjinist
dhe kyçi gjysmë mbi derë
që nuk mundëm ta mbyllnim. Dhe faleminderit që thate
faleminderit kur e futa dhe faleminderit
për ndjesinë që më dhatë, ndjesinë që nuk e kam pasur
në kaq shumë vite. Ju ishit nga, çfarë, Maine?
E doja mënyrën si mikesha juaj më e mirë në
kostumin e Z. Peanut priste të dilnim, pica që po bubullonte
po ftohej poshtë cigareve që ajo thithte
në mbajtës, si ajo ishte ajo që sapo kishte ardhur
nga banjoja. Pica ishte kaq e shijshme.

Shiu i pasdites, New Orleans, 1987
(pas një momenti në Forough)

shiu i pandalshëm—
shikon nga ballkoni
për shiun që rrjedh nga gjethet e bananës
në kopshtet e vdekura

në dritaren përballë
silhueta e gruas së pronarit tuaj
pas perdeve të dantellës
duke shikuar

autobusi i Desire Street shpërbëhet në Elysian Fields.

Në diten e Madhe të Gjergjit – poezi nga Jeton KELMENDI

Posted on May 6, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

NË DITËN E MADHE TË GJERGJIT
(Lirikë epiko-filozofike për Skënderbeun — 620 vjet pas lindjes)

Sot bëhen gjashtëqind e njëzet pranvera
që lind në Arbëri një dritë në trup njeriu,
i biri i Gjonit — burrit me fjalë të forta,
dhe i Vojsavës — hije fisnike e urtësisë.
Ai që do të bëhej mburoja e një kombi,
flakadan për të gjitha kohërat.

Së pari erdhi Ai —
dhe historia i shkoi pas,
si uji që i hapet shteg një lumi që s’ndalet,
si fryma që kërkon trupin e vet.
Gjergj Kastrioti nuk ishte thjesht lindje,
por kthesë e vetë kohës
që deshi të vishej me dinjitet.

Në Krujë, ku era rrëfen legjenda,
u ngjall flamuri si zgjim i një kombi në gjumë,
dhe në çdo gjak shqiptari
filloi të rrahë një zemër shqiponje.
Nën armët e tij nuk fshiheshin vetëm ushtarë,
por vetë ideja e qytetërimit —
ajo që nuk njeh robëri.

Ai nuk luftoi për hakmarrje,
por për liri që lind nga dashuria për tokën,
për nderin e gjuhës që s’pranon zinxhirë,
dhe emrin që nuk përkulet,
për popullin që meriton të qëndrojë më këmbë
mes perandorive dhe perëndive.

Sot, pas 620 vitesh,
Gjergji është më i gjallë se kurrë,
jo si hije në libër historie,
por si frymë në palcë të kombit,
si kthjelltësi që na thërret në çdo mëngjes.
Ai është kujtesa që s’mund të na vdesë.

O ditë e bardhë që solle në jetë
shpresën e Arbrit,
birin më të ri të Gjon Kastriotit,
lindjen që la gjurmë në vetë diellin,
fatbardhë je si kombi që e rriti atë,
si gjuha që e thërret në emër: Skënderbe!

Gjergj Kastrioti – Skënderbeu,
ai që s’vdiq kurrë,
sepse kur lind një yll i tillë,
koha vetë e ndryshon drejtimin.

Dhe sot, populli yt është fatbardhë,
si kjo ditë që të solli ty,
me emrin tënd që valëvitet
në gjuhë, në zemra dhe në flamur.

Prishtinë me 6 maj 2025.

 

 

Poems by Rakela Zoga (Albania)

Posted on May 4, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Rakela Zoga (Albania)

Rakela Yzeiri (Zoga) was born in the city of Korça, Albania. The passion for literature was early, but she would reach artistic maturity after higher studies at the “Language – Literature” Faculty, where she presented herself and affirmed her name in the most popular publications of the time, in the most important periodicals of the country; “Zëri i Rinisë” (Voice of the Youth), “Drita” (Light), “Nëntori” (November), and others. After that, her literary creativity was published in many newspapers, literary magazines and several anthologies in Albania, Kosovo, Greece, Italy, etc. These publications established her creative personality and wider recognition in the field of letters.

Rakela is a special voice, a poet of lyricism and exaltation, and as such she travels through verse, in the inexhaustible muse and colors that touch the soul. She lives with poetry, meets silence and dreams, merges with words and all this to experience true art and leave an indelible mark in Albanian literature.

She has published the poetic volumes:

Let’s remain friends
Come tonight
Swan in the fog
Wake up on an autumn day
He currently lives and works in Greece.

Today!

Yet feel the pang of longing, deeply rooted memories,

Yet salted tears and pain, melting into my eyes…

 

 

– Sot!

 

Zgjoj dhimbjen e mallit, shtruar me kujtime.
Plagët me lotin e kripur i tret brenda syve…

This winter!

All my past loves,

This winter settled on my eyes,

Traces of sadness are depicted on my  face,

Embraced tight by the wet trees,

Feeling the breath of the woodland,

Heartlessly abandoned…

 

Ky dimër!

 

Ky dimër më uli në sy, gjithë dashuritë që shkuan.
Dhe gjurmë trishtimi shoh në fytyrë.
Përqafohem me trungje të lagura pemësh.
Ndiej j frymëmarrjen e drurit, të ikur pa shpirt.

In this night!

I found you in the night, where the pains soften,

Grief wanders in the withered dreams,

Silently, dragging steps of the yearn,

Whispering beneath eyelids, with a smile frozen…

Trying to murmur, warm words,

Unspoken, and never heard,

For fear I might fall asleep, and

You get frightened, while I ask myself;

Let them sleep, or bring them back?

But I hesitate, the dream of tears,

I keep it awake for you, on this night,

Waiting for the dawn to break,

The heart hides the long string of secrets,

While lying dream, my whole soul steals…

Në natë!

Të gjeta në natë, ku flenë dhimbjet.
Pikëllimi lodron ëndrrave të vyshkura.
Pa zhurmë i afroj hapat e mallit,
Të flas nën qerpik, me buzëqeshje të ngrirë.

Mundohem të belbezoj, fjalë dashurie.
Të pathëna, të padëgjuara ndonjëherë.
Kam frikë se fle edhe të trembin,
Veten pyes, ti le në gjumë apo ti sjell.

Nguroj, ëndrrën e lotit, zgjoj për ty sonte.
Në pritje të agimit, që vonë do të çelë.
Vargun e gjatë të mendimeve fsheh zemra…
Gënjeshtare ëndrra, gjithë shpirtin ma vjedh…

Fallen branch!

We met each other, at the awakening day.

The broken night fade far away,

The lost years were banished,

Bygone dream, being on fire…

Lost in autumn embrace, Mother Nature cries,

Our eyes wrapped, in a longing for a kiss,

For a moment,

All those years have come at last,

‘Cause we could never rouse them,

Enjoying life to the fullest!

This break up feels like rain in autumn,

I wanted to leave, but you’re back,

I picked up a branch, fallen in the park,

That day, we both cried in the rain…

How many fallen branches of love are there!

Dege e rrëzuar!

U takuam në zgjimin e ditës.
Nata e zemëruar iku larg,
Dëbuar vitet e humbura.
Ëndrra e dikurshme zjarr …

Tretur përqafim vjeshte, natyra qan.
Mbështjellë sytë tanë, me puthjen mall.
Një çast erdhën vitet, pastaj ikën prapë
Nuk mundëm ti zgjonim, ti bënim jetëgjatë. 

Sa ngjante ndarja me këtë vjeshtë shi,
Kërkoja të ikja, por kthim ishe ti…
Ngrita një degë, të rrëzuar në park,
Të dyja mbi shi atë ditë qamë.

Sa degë të rrëzuara dashurie janë?…

 

Humanly!

 

A human soul, it never gets old,

When a life with love, it’s been lived,

Nothing ever dies in the heart,

When the flame burned with fire…

 

 

Njerëzore!

Asgjë nuk vjetërohet lehtë në shpirt,
Kur dashuri ka jetuar…
Asgjë s’mund të shuhet në zemër shpejt.
Kur flaka zjarrin ka përvëluar…

Sounds of the sea!

Deep-sea love, look for you by the shore,

Where the waves keep licking the sand,

And I feel your kisses upon my lips…

The waves play the symphony of departure,

On the bare feet of longing gaze,

Under the skin, crystal hands slide…

And naïve water droplets dance on body,

That spreads the sad sounds,

Deep in the blue sea of my soul…

 

Tinguj deti!

Dashuri e thellë deti, të kërkoj në breg,
Ku dallgët lëpijnë rërë,
E puthjet e tua i ndjej.

Luajnë simfoninë e ikjes,
Me hapa të shveshur mall.
Nën lëkurë rrëshkasin duar kristal.

Trupi veshur me stërkala uji,
Shpërndan tinguj të trishtë
Në detin e shpirtit blu.

Heart of a woman!

 

Often I think of you, afraid of losing me,

Even though you try to be there,

But I still feel more like that “time”,

Left aside, that neither cries nor smiles…

 

Cold touches, only their eyes speak,

The kisses fled, naked and clashed,

Hidden in the air, no longer can gather,

All them wither like a leaf, no longer green…

Often I think of you, as if you’re there,

Even without having you,

Just as a woman’s heart knows,

How and when to pry and pump,

Waiting for clenched hands to open up!

But even though they keep moving,

She remains the same…

 

Zemër gruaje!

Shpesh mendoj se kërkon të më humbësh.
Por dhe mundohesh, pranë të më jesh.
Jam bërë si ajo kohë e lënë mënjanë.
As nuk thërras, as më buzëqesh.

Të ftohta prekjet, me sy vetëm flasin.
Arratinë morën puthjet, shveshur, përplasur.
E fshihen ajrit më s’kuvendojnë.
Janë vyshkur si gjethe, as gjelbërojnë…

Shpesh mendoj, se të kam, por pa të patur.
Zemra e një gruaje di të përgjojë.
Ajo, pret akrepat e mbyllur të hapen.
Por dhe kur lëvizin ajo është njësoj…

 In the night!

 

The night blew me, a windy kiss,

The lying dream hid it, in the isle of the sky,

I see dark clouds out my window…

Waiting in vain, those eager lips,

With the fake perfume of love,

Dancing to remove all traces of yesterdays,

Huddled inside my soul, soaked in tears…

 

 

Në natë!

Nata me solli një puthje prej ere.
Gënjeshtare ëndrra e futi në xhepin e qiellit.
Dritarja ime mbuluar me re të zeza.
Priste më kot, buzët e mjegulluara.
Unë me tymin gënjeshtar të dashurisë.
Vallzoja të humbja gjurmët e djeshme.
Të strukura në shpirtin e gjymtuar prej lotësh.

Translated from Albanian language into English Language

by Raimonda Moose

Cikel poezive nge Engjëll I. Berisha

Posted on April 24, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

Nga Engjëll I. Berisha

Muzikë kamertale

 

  1. (Shtrati i dehur)

 

Derisa ti fle buzë shtratit tim

gjumi të merr si e dehur

eja të dalim nga kjo dhomë

të zgjohemi se na trullosi melankolia

me veglat e muzikës në shtrat

si në thellësi të pyllit zëri

tingulli kamertal si qiell i paqes
këndon me zë kuarteti prej dylli

kjo është muzika që vjen përtej

në largësi me tjetër emër

syri im merr vrap ëndërrimet

nuk dua t’i ndjekë këmbët

ato më rrinë zgjuar

më shpijnë drejt trupit tënd

mishit e epshit

vdekja andej në heshtje jeton.

 

  1. (Për një këngë)

 

Jam i ri vetëm për një këngë

veglat e muzikës, si dhëmbi i tigrit
presin në duar, ndizen dhe ndihen
druri i vjetër i instrumentit të shenjtë
shkruan misterin, vjetërsinë

një mijë vjet, e përsëritur
pritja ime si rrënjët e dheut

por akustika, kur s’je ti
këndon më fort, si i verbër në errësirë

në rininë time, çdo tingull ka qenë metaforë
e mbushur me pasion bukurie
por tani, akordet e mia janë meditim
më mbajnë të ngulitur, pak të fjetur

pak sa i menduar.

  1. (Dhoma me dollap)

 

Në dhomë prej druri e gëlqere e bardhë

shtrati, librat përballë syri i muzikës

nëntë muaj, pasi të ketë lindur

pik qumësht gji i diellit kah perëndon

purpuri i rrezeve i përflak larg

bjeshkët në kufi me mall

ndjesia lum vërshimi m’i zë gjunjët

eci këmbë ëndrrës

në muret që presin dritën

purpuri i rrezeve i ngjyros si gjak
e sytë janë lajthitur pas zërave
këmbët janë të ngurtësuara
por ende eci, eci pa reshtur
në këtë rrugë të ëndrrës

një tjetër hap i fshehur
dritarja është e hapur
po nuk sheh asgjë
vetëm flakë e shuar, e nuk digjet
unë eci
si njeri që ka hamendje në cilin drejtim
në këtë dhomë që ka mbetur vetëm çati
vetëm jam në somnambulë që thërret.

  1. (Historia e dhomës)

Në çdo pëshpërimë, një histori e mbyllur
për tingujt e tjerë, për jetën që ka ikur
për instrumentin që kujton të tregoi
në rrethet e kohës

askush nuk arrin të fluturojë

vetëm se mbetet i madh në dhimbjen e tjerëve

të gjitha ia kujton muzika kamertale

tingull i fshehur
kuarteti prej dylli, frymëmarrje e lashtë
dëgjohet në errësirë, si një qetësi e humbur
veglat muzikore prej dhëmbit të tigrit,
shkrin në duar të trazuara

e mundimshmja

druri i vjetër i instrumentit
një dëshmitar i kohës, pa moshë
në çdo lëvizje të gishtit tim
frymëmarrja e saj ka ndaluar në përjetësi,
dhe tingulli i çdo note është melodi e dëgjuar
dikur, në rininë time.

  1. (Dhoma me vese)

Një mijë vjet, është dëgjuar kjo akustikë
nuk i është dhënë asnjë emër
më shumë lakmi, vese të vjetruara

i nxjerr kah dritarja secilit le ti jenë të idhca

edhe sot nuk kanë emër të veçantë
çdo prekje është një kthim nga harrimi
çdo tingull është një kujtim

pritja ime është agjërim
koha e bën më të thellë
akustikën që e kërkova në rininë time
si një melodi e vallëzuar mbi lumenj
ende dridhen tingujt e saj
në çdo qelizë të kujtesës së shkrirë

ç’mund të bëjmë tjetër të mos e shlyejmë

pos tinëzisht si imitim

ashtu, sikur e bëri Penelopa me shtizën.

Biografia e autorit 

Engjëll I. Berisha, është i lindur më 17 qershor 1962 në Korenicë të Gjakovës, Kosovë. Studimet i mbaroi për Gjuhë e letërsi shqipe në Universitetin e Prishtinës,  kurse studimet post- diplomime, ku mori gradën Magjistër i shkencave për informacion e bibliotekari, i kreu në Zadër të Kroacisë.

Me librin e parë “ Dita me hënë e me nuse”, del në vitin 1989 duke vazhduar pastaj edhe me disa përmbledhje të poezive.

Në vitin 1993 themeloi revistën letrare “Gazeta letrare” duke qenë dhe kryeredaktor i saj. Prej vitit 1991, angazhohet në kryesinë e Teatrit Amatorë  në Gjakovë.

Gjatë viteve 1995-1999, ka punuar në media, në të përditshmen “Bota sot” dhe të përjavshmen “Eurozëri”. Në vitin 2002 zgjidhet kryetar i Klubit Letrar “Gjon Nikollë Kazazi” në Gjakovë, klub ky i themeluar në vitin 1964. Aktivitetin kulmor ky klub e ka në organizimin e manifestimit më të madh letrar, Mitingu i Poezisë. Në vitin 2012, zgjidhet anëtarë i Këshillit Profesional për Teatër në Gjakovë.

Përfshihet i prezantuar në Fjalorin Enciklopedik të botuar nga Akademia e Shkencave e Kosovës. në vitin 2017.

Është anëtar i PEN Qendrës në Kosovë.

Punon dhe drejton Bibliotekën Publike “Ibrahim Rugova” në Gjakovë prej vitit 2000.

Librat e botuara

– “Dita me hënë e me nuse” poezi “Buzuku”. Prishtinë, 1991.

– “Avenytë e muzgut”, poezi, Agjencia e autorëve”. Prishtinë, 1994.

– “Diaspora shqiptare”, tregime “Pjetër Bogdani”, Has, 1993.

– “Gjarpri në shishe”, poezi “Rozafa”, Prishtinë, 2000.

– “Masakra e Mejës e Korenicës”, publicistikë, “Gjon Nikollë Kazazi”, Gjakovë.

– “Çati eshtrash”, poezi, “Rozafa”. Prishtinë, 2003.

– “Kujtesë e dehur”, poezi “Rozafa”. Prishtinë, 2003.

– “Dyert e qiellit”, rrëfenja-publicistikë, “Rozafa”. Prishtinë, 2005.

– “Roli edukativ i bibliotekave shkollore dhe publike në Kosovë”, Botues: Biblioteka “Ibrahim

    Rugova”, Gjakovë, 2011.

– “Martirët e Korenicës”, Monografi. “Gjon N. Kazazi”, Gjakovë, 2013.

– “Zoti i dashurisë”, poezi, Bruksel, 2016.

– “Syri blu”, poezi, Botoi IWA Bogdani, Prishtinë-Bruksel, 2018.

– “Gjuha e sublimit poetik”, kritikë dhe ese. Botoi “Gjon Nikollë Kazazi”, Gjakovë. Viti 2019.

– “Heshtja i rrëfehet natës”, poezi. Botoi IWA Bogdani, Prishtinë-Bruksel, 2021.

– “Në mes luftës e paqes”, Monografi e SHHB “Nënë Tereza” në Zvicër.

 – “E diela e lutjes”, poezi. Botoi IWA Bogdani, Prishtinë, 2024.

– “Rituale shpirti, poezi. 2025.

2 poezi nga Jeton Kelmendi

Posted on April 24, 2025 by - ARTICLE, Artikuj

TË GJITHË MIQTË I GJEJ ME GISHTIN TREGUES

Më janë larguar miq,
dhe kam humbur kolegë,
nga qyteti im ku jetoj, e deri në skajet e botës.
Të gjithë i kërkoj me gishtin tregues,
në fakt, i gjej me të.

Dikur, miqtë i kërkoja me zemër,
duke trokitur në dyert e shtëpive të tyre,
duke pritur nën hijen e një peme,
tek ndjenim aromën e kafesë që pihej shijshëm.
Sot, i kërkoj në një ekran të ndritshëm,
një ekran pa aromë, pa ngrohtësi,
pa frymëmarrje, pa hije të vërteta.

Në telefonin tim ka shumë numra,
emra të renditur pa ndjenja,
pa ngjarje të shkruara pranë njëri-tjetrit,
thjesht shifra të ftohta,
një ekzistencë numerike e atyre që dikur i kisha pranë.
Edhe numrat i gjej po me këtë gisht,
gishtin që tregon, por nuk përqafon,
gishtin që zgjedh, por nuk ndjen.

Me gishtin tregues, unë lexoj lajmet,
mësoj për luftërat që ndodhin, kahëdo ndodhin,
për urinë që shtrin krahët e saj të padukshëm,
për fatkeqësitë që ndodhin afër,
njerëzit që qajnë në anën tjetër të botës,
për ata që qeshin me lot të heshtur,
për jetën që rrjedh mes titujve të përditshëm.

Me gishtin tregues, unë lexoj librat,
por nuk i ndjej faqet tek kthehen,
nuk i ndjej gishtërinjtë të mbajnë peshën e një fjalie,
nuk dëgjoj gërvishtjen e letrës që lëviz mes gishtave të mi.
Me këtë gisht lexoj poezitë,
poezitë e autorëve të panjohur,
të njohur vetëm si emra, si tinguj dixhitalë,
të vendosur në rrjeta, por jo në kujtesë.

Ka ardhur koha e gishtit.
Një kohë ku gjithçka nis dhe mbaron
me një prekje të vogël.
Një botë ku dora e njeriut është tkurrur
në një lëvizje të thjeshtë,
një gjest i vogël që mban universin brenda tij.

Me gishtin tregues, unë blej gjithçka,
blej libra që nuk i prek,
veshje që nuk i provoj,
ushqime që nuk i zgjedh me dorën time.
Me gishtin tregues, unë hap dyer,
jo dyer me çelësa të ftohtë metalikë,
por porta dixhitale,
dyer që s’kanë zhurmë, s’kanë rëndesë,
dyer që nuk mund të përplasen.

Me gishtin tregues, unë vendos fatin e tjetrit,
klikoj “po” ose “jo”,
shkruaj një mesazh që mund të ndryshojë një jetë,
mbyll një bisedë që mund të kishte vazhduar përgjithmonë,
largohem nga një lidhje pa asnjë shpjegim,
me një lëvizje të qetë, pa zë.
Hë pra, kjo është fuqia e gishtit tregues.

Me këtë gisht, unë vendos se çfarë është e rëndësishme,
një “pëlqim”, një “përqafim virtual”,
një ndarje e një kujtimi që nuk ka aromë,
një lajm i ndarë pa e jetuar vetë.
Gjithçka është e lehtë me këtë gisht,
por a është gjithçka e vërtetë?

Dikur, gishtin tregues e përdornim për të drejtuar drejt yjeve,
për të numëruar kohën në qiellin e pafund,
për të shënjuar një rrugë në hartë,
për të shkruar një letër me dorë.
Dikur, ky gisht ishte tregues i dijes,
i mendimit, i zgjedhjes.
Tani, ky gisht është thjesht një portë hyrëse në një botë
ku gjithçka është afër, por asgjë nuk është reale.

Gishtin tim dua ta nderoj.
Dua ta përdor për të prekur një faqe libri të vërtetë,
për të gdhendur një emër në një copë druri,
për të përkëdhelur fytyrën e një fëmije,
për të drejtuar drejt qiellit dhe të them:
“Ja, këtu është pafundësia, jo në këtë ekran!”

Gishtin tim dua ta çoj drejt një dere të vërtetë,
të trokas mbi dru,
ta hap derën, të hyj pa fjalë,
e ta përqafoj një mik apo mike pa ikona,
pa njoftime, pa zhurmë dixhitale.

Sepse bota nuk është në ekran.
Bota është këtu, mes duarve, mes prekjesh të vërteta.
Për mua Bota është në peshën e një dore mbi supe,
në ngrohtësinë e një shtrëngimi,
dhe në dridhjen e një letre që lexohet me duar.

Por koha e gishtit është e fortë,
është e shpejtë, është e pashmangshme.
A mund ta ndaloj?
Jo, jo sepse tashmë është tepër vonë?

Selanik me 20 maj 2024

 

GJYMTYRËT E KUPTIMIT

Në përditshmërinë e hapur si libër,
ku fjalët ecin zbathur mbi pragun e heshtjeve,
gjymtyrët e kuptimit shtrihen ngadalë,
si rrënjë në tokën e mendimeve tua.

Nëse dëshiron që dëshirat të ecin për së mbari,
shiko kah unë, bëhu fjalë e menduar,
sepse unë i orientoj udhët tua
drejt vetes tënde, me kuptim të plotë.

Duart e arsyes lidhen me shpresën,
këmbët e guximit kapërcejnë dyshimet,
sytë e së vërtetës shohin më thellë
kur zemra e ndjen drejtimin e saj.

Nëse kuptimi të mungon sot,
mos u ndal në hijen e zbrazëtisë,
sepse unë jam këtu, dritë në terr,
busullë që të çon te vetja jote.

Jeta nuk është vetëm frymëmarrje,
por lëvizja e gjymtyrëve të kuptimit,
dhe nëse dëshiron të ecësh përpara,
mbaje mend: gjithmonë e ke udhën tek unë.

Bukuresht me 29 mars 2025