Dmytro Chystiak, Ukrainë 

Dmytro Chystiak, Ukrainë Zv. Preside 

Dmytro Chystiak ka lindur më 1987. Është ukrainisht-folës, frëngjisht-folës dhe rusisht-folës, poet, shkrimtar tregimesh, kritik letrar dhe gazetar. Ai është profesor asistent në Universitetin Kombëtar Taras Shevchenko Kyiv, redaktor i “Istoria Mova” (Gjuha dhe historia), autor i një tezë mbi mitet e lashta në dramat Maeterlinck-ut. Ka botuar 15 libra deri me tani, në mesin e tyre 2 koleksione të poezisë, “Ku kalon bora” (2006) dhe “Overgarden” (2012) dhe shumë tregime të shkurtra që i sollën atij disa çmime kombëtare dhe ndërkombëtare. Në Ukrainë (çmimi Smoloskyp, 2010, Çmimin Qeveritar të Ukrainës, 2011), Francë (Çmimin ndërkombëtar për autorët e rinj, pija, në vitin 2008), Belgjikë (Çmimin Krainnem për novelë në vitin 2009), Gjermani (Çmimin Oles Honchar në vitin 2008). Ai përktheu shumë autorë frëngjisht-folës (Maeterlinck, Yourcenar, Bonnefoy, Van Lerberghe, Mozetič etj.), që i solli atij disa çmime, ndër to, çmimin për përkthim nga Federata Valonia-Bruksel (2012) fitues i çmimit “Nëna Terezë” në Gjakovë (Kosovë) më 2013 dhe po ashtu përktheu shumë prej shkrimtarëve ukrainas në frëngjisht. Tekstet e tij janë botuar në Shqipëri, Armeni, Belgjikë, Bullgari, Kroaci, Francë, Gjermani, Greqi, Maqedoni, Serbi dhe Zvicër. Chystiak është anëtar i Bashkimit Kombëtar të Shkrimtarëve të Ukrainës, i Shoqatës Evropiane të Gazetarëve, anëtar korrespondent i Akademisë Evropiane të Shkencave, Arteve dhe Letërsisë, Anëtar i PEN-qendrës Belge frankofone.

Librat e botuara: 

Në ukrainisht:

1. Chystiak, Dmytro. Ku shkoi bora. Poezi dhe përkthime. Kyiv, Universiteti i Kyivit (çmimi kombëtar Rukomeslo 2006).
2. Maeterlinck Maurice, Dramas: The Blind, Pelleas and Melisande, Ariadne and the Bluebeard, Bluebird. / Translated from French into Ukrainian by Dmytro Chystiak. Kyiv, Universitary publishing house “Pulsary”, 2007 (Prize of the National Academy of Sciences of Ukraine, 2008).
3. Emmanuel Francois. The Human question. / Translated from French into Ukrainian by Dmytro Chystiak. Kyiv, Universitary publishing house “Pulsary”, 2009 (Prize of the Mairie of Kyiv, 2010).
4. Maeterlinck, Maurice. The Bluebird. / Translated from French into Ukrainian by Dmytro Chystiak. Ternopil: “Bogdan”, 2011.
5. Krutenko, Natalia. Anna of Kyiv, the French queen. / Translated from Ukrainian to French by Dmytro Chystiak and Maxym Mauritsson. Kyiv, Universitary publishing house “Poulsary”, 2011.
6. Yourcenar, Marguerite. The Black Deed, Fires. / Translated from French into Ukrainian by Dmytro Chystiak. Kyiv, Universitary publishing house “Poulsary”, 2012 (Prize of the Academy of Higher Education of Ukraine, 2012; Prize of the Embassy of France, 2012; Translation Prize Maxym Rylskyi, 2013).
7. Chystiak, Dmytro. The Overgarden. Kyiv, “Raduga review”, 2013 (International Prize Oles Honchar, 2008; International Gogol Prize, 2013).
8. Willems, Paul. The green kitten. The snow: Theatre for children. / Translated from French into Ukrainian by Dmytro Chystiak. Ternopil, “Bogdan”, 2012.
9. Mozetic, Brane. Banalities. / Translated from French by Dmytro Chystiak. Kyiv, “Raduga Review”, 2012.
10. Perrier, Anne. Feu les oiseaux. / Translated from French by Dmytro Chystiak. Kyiv, “Raduga Review”, 2012.
11. Malychko, Andriï. Mon chemin / Translated in French par Dmytro Tchystiak. Kyiv, Poulsary, 2012.
12. Dimuli, Angeliki. Erdylon / Translated from Greek and French by Dmytro Chystiak and Nazariy Nazarov. Kyiv, Zhovtyi Olexandr Publisher, 2013.
13. Van Lerberghe, Charles. Selected works / Translated from French by Dmytro Chystiak. Kyiv, “Raduga Review”, 2013.

 

Në Francë:

1. Tchystiak, Dmytro. Verger inassouvi. Rouen: Christophe Chomant éditeur, 2012.
2. Dovgyi Olexii. Le calice de roses. / Translated from Ukrainian to French by Dmytro Chystiak and Ivan Riabchii. Paris, L’Harmattan, 2011.
3. Clarinettes solaires : Anthologie de la poésie ukrainienne / Traduit en français par Dmytro Tchystiak. Paris, Institut culturel de Solenzara, 2013.
4. Tchystiak, Dmytro. Champ. Soir et matin : Prose. Paris, Institut culturel de Solenzara, 2013 (International Kraainem Prize for novella, 2008).

 

Në Belgjikë:

1. Tchystiak, Dmytro. Un oiseau face à la mer : Nouvelle. In : Tel l’Oiseau bleu à la recherche du bonheur…Bruxelles, Espace Bernier, 2010.
2. Bagriana, Anna. L’Ancre : Poésie / Translated in French Dmytro Tchystiak. Bruxelles, L’Esprit des Aigles, 2012.

 

Në Zvicër:

Tchystiak, Dmytro. Limite. In : Prix Interrégional Jeunes Auteurs : Contes et nouvelles. Charmey, Les Editions de l’Hèbe, 2008 (International Prize for short-story writers for French-speaking authors PIJA, 2008).

 

Në shqip :

     Tchystiak, Dmytro. Filizi i parritur / përkthyer nga Albert Nikolla (2013).

 

Në Bullgarisht:

     Чистяк, Дмитро. Възжелана градина / pwrkthyer nga Dimitar Hristov (2013)

 

Në Greqisht:

   ΔημητρόΤσιστιάκ, Ο ατελής οπωρώνας / Translated by Angeliki Dimuli (2013)

 

Malet

 

I

Shikoni shpatën që po dëmton këtë lumë në zjarr

dhe këto zgjuarje në zjarr

e Shqiponja e glikanxos dhe Trinisë

shihet se ata kanë ardhur me Rose

nga ana që magjeps gjakun

dhe që rrjedh nga gjaku si një e qeshur

e kodrat tua që janë kthyer në dete,

shoh një valë, pastaj një tjetër kodër, atëherë

një tjetër qielli, pastaj një tjetër

shohim dhe këndojmë, nuk është një zog i zymtë në zërin tënd

dhe ajo nuk e ka zbuluar

se drita nuk kishte shpërthyer ende.

 

II
Por kur hëna e zymtë duket

mjegulla blozohet dhe për një kohë reflekton ditën që lë

oh ju amen burimi im i gjallë gurët e mi të vegjël

që thyejnë ujin kaltërosh

Kambanat e mia të vogla, kuajt e mi të vegjël jargavan

ti që po fluturon jashtë gjuajtjeve të bardhësisë

rrezet e diellit që filluan të qajnë

dhe ju bota ime pasion në kalbje.

Ju lule kafe-arta që zëri juaj valëzon

bien kambanat tua aq larg njëra pastaj tjetra

a është një kosë për kositje këtu këtë mbrëmje

nuk ka bar vetëm bora

burimi akoma duke kënduar në mjegull

ndoshta atje është dikush pranë meje prapa burimit këtu në mjegull

dikush që kosit dritën ose kush mund t’i bjerë ziles

ose ndoshta drita është duke folur me tokën këtë mbrëmje.

 

III

Unë dëgjoj, dikush është duke marrë frymë këtu nenexhikut të përzemërt

britma ime ka mbërthyer

ju përsëriteni, ju kositeni dritën,

sytë tuaj janë krejtësisht të mbarsur me qiellin kaltëroshë

dhe me fshatin e erërave.

Unë shoh gjaku po i del krahut tuaj

oh rënie nga rënie ajo bie në këto lule të bardha.

Sytë e tu ende dashuri, qiellin shumë larg

ju iket vetëm pa kositje veten.

Sytë e tu përqafojnë këto male, oh shumë larg

dhe nuk ka kthim,

vëllai im më tregoni se si të kënduarit tuaj kishte tejkaluar plagën,

por shih drita është kthyer në argjend

pastaj në mbrëmjen bakriake

ndoshta kosa e dritës do të jetë e mjaftueshme

për të gjetur zërin ne nuk dëgjojmë më shumë.

 

IV

Koha është e gjelbër tashmë dhe vendi yt

është duke bërë thirrje e nuk ka asnjë mënyrë për ta fshehur

veten në asnjë mënyrë për të fshehur pajtimin,

por nuk do të jetë ditë e trishtuar, kalbur dhe akoma

shkëmbinjtë janë duke kënduar në burimin tënd

e rrënjët po dridhen në gjethet tua,

nuk ka asnjë mënyrë për të fshehur pajtimin.

 

Vetëm ta sjellë ëndrrën që ua mori nga erërat dhe liqenet

për vendosjen e diellit që është pasqyruar në lot

të hënave sikur vizioni juaj do të përqafojë

këto fjalë të reja dhe muzika ndoshta, ata

janë vetëm ëndërrimtarë të kësaj toke imagjinuar në sytë tu

ndoshta kjo tokë është duke shpresuar që të tejkalojë veten

edhe ju.

 

pula

 

I

Ky është ylli i Krishtlindjeve pa Krishtlindje

ti nuk je më flokët e mi janë zbardhur

dhe vëllezërit e tu kot më quajnë ashtu

sytë e tyre me dëborë.

 

Por ne e kemi dashur pemishten

ngjyrat jashtë janë larë pak

Largimi i jetës është shikuar

në shkëlqim ndriçuari.

 

Bilbili në natën pelte

sot puth këngën tënde

e ylli i Krishtlindjeve ra

në tokë si një lot.

 

II

Kthehet një mik i heshtur në një qytet të humbur

I cili është e kotë të shohin sytë në rrugët

me pluhur

Që është e kotë për marrjen e fletëve premium që ishin tonat
përfundimisht

Heshtnaja është e ftohtë në mbrëmje aromatike në shatërvan

Heshtja e fjalës ndaluar ma verbon pastërtinë

Heshtja e fillimit tim vështron dorëheqjen e gëzuar

Një mik i heshtur kthehet në një qytet të humbur.

III

Pra krejt flakët përfundojnë dobësisht

Ndoshta një ditë pas krizantemave

ta fshijnë fytyrën tënde serioze dhe të pastër

ua bëj më të shndritshme.

 

Ai do të fryjë një nga këto netët pa lëkurë

një nga këto lulet e buta sikur

një ajër të dehshëm bardhësi flaute

mbi pyjet

ajo i tregon detit se si merr frymë.

 

E ti do të shihesh fati yt është fillimi

një Lohengrin i zymtë

duke e ditur se nuk do të jetë më banka.

 

EPILOG

 

por kur shtigjet kishin ndodhur

ndodh fleta vije bora e parë

dhe në flakën e bardhë deri në kodër

kjo është rrufeja e fundit e Krishtlindjeve

ti më puth me muzgun tënd të bukur

kësisoj deti përqafon barkën një ditë

një plotësi e një shkumë e tëra

bota kishte lindur nga një dritë dhe përmbytja e vetme

pas lurës një kërkim apikal

pas vdekjes së këtij vendi të pastër

i cili është i lumtur të jetë kthimi juaj

e në sytë e tu një pëllumb fluturon trishtueshëm

me ëndrrën e një toke të premtuar në agim.

 

lulet

 

I

Ti ecën nëpër lulet e akacies

pa dëgjuar zërin e natës pranverore

duart djegur horizontit.

 

Ju kaloni në lule të akacies

e dingenin e natën dhe të majit

zjarr mori zëri yt për ta dridhur një qiri.

 

Era ka rënë vetëm këndon

një bilbil i paplotësuar

duart e bardha aspirojnë për hënë të plotë

dhe lulet e akacies butësisht notojnë yjet.

 

II

Një mbrëmje verë jargavan

kjo është koha e kthimit

mollët bletët dhe qielli

lulëzuan në lot.

 

Një këngë e largët mjellme

të humbur pa humbur

ndizet në muzg

një krah zbardhues.

 

Gërshetim vijëzimesh

kapur pa të kapur

dhe të kthehet në dritë

me një derë të hapur.

 

Ky është një fluturim pa frikë

shtëpia e bukur është e bardhë

përqafo një herë së fundi

fushën tënde kaltëroshe.

 

Nga frëngjishtja: Jeton Kelmendi